آشنایی با سبک فرانک لوید رایت در طراحی نمای خارجی و داخلی

8 ژوئن 2017 مصادف بود با صد و پنجاهمین سالروز تولد فرانک لوید رایت معمار فقید آمریکایی. سبک فرانک لوید رایت در معماری داخلی و خارجی، پایه گذاری بسیاری از سبک هایی است که امروزه وجود دارند. در حقیقت بیشتر طرح هایی که هم اکنون مشاهده می کنیم، از سبک معماری فرانک لوید رایت نشئت گرفته اند. بیش از 500 سازه ای که توسط او ساخته شده، منازل مسکونی، موزه ها، کلسیاها، ساختمان های تجاری و آرامگاه ها را شامل می شود و نه تنها در آمریکا بلکه در تمامی کشورهای دنیا و حتی ایران نیز حضور دارند.

او نه تنها بروی پلان تمرکز می کرد بلکه توجه خاصی هم به محل ساخت سازه و همینطور نمای داخل، سیستم نورپردازی، پنجره ها و سقف ها داشت. بیشتر کارهای رایت الهام گرفته از درک و ستایش او از سادگی و کارایی طراحی ژاپنی است. سبکی که در آن درب های کشویی بزرگ به سوی باغچه های سرسبز و رنگارنگ کنار رفته و محیط خارجی را به جزئی از دکوراسیون داخلی تبدیل می کند. در ادامه برای آشنایی بیشتر با سبک فرانک لوید رایت در معماری به معرفی مشهورترین آثار او می پردازم که هم اکنون برای خرید و فروش نیز در دسترس هستند.

یکی از جالب ترین خانه های ساخته شده توسط رایت خانه تیرانا (Tirranna) است که در سال 1955 تاسیس شده. تیرانا در زبان محلی های آمریکا یا همان سرخپوست ها به معنی آب خروشان است، با 630 متر مربع مساحت و قرار گیری در مسیر رودخانه نوروتون و آبشاری طبیعی، نمی شود مثل این خانه را در جایی دیگر پیدا کرد. خاصیت اصلی نمای داخلی این خانه، فراهم کردن منظره ای 360 درجه و پانوراما از رودخانه نورتورن و آبشار طبیعی اش است. علاوه بر تمامی این موارد، مکان هایی مانند استخر، زمین تنیس، پاسیو و راهرویی مخصوص به لبه رودخانه نیز ساخته شده اند. قیمت خانه تیرانا 8 میلیون دلار بوده که به 7.2 مییلیون دلار کاهش یافته است.

آقای رایت و بنیاد او فقط برای افراد فوق العاده ثروتمند خانه طراحی می کردند. اما خود او ساخت و طراحی برخی خانه ها برای قشر متوسط را نیز بر عهده می گرفت. یکی از این خانه ها، خانه ایکرز است که درسال 1949 ساخته شده است. سبک فرانک لوید رایت در طراحی این خانه کاملا مشهود است چرا که او از سبک یوسونیان خود استفاده کرده است. سبک یوسونیان مجموعه از ویژگی ها از قبیل عناصر ارگانیک، کارایی بالا و همینطور انعطاف پذیری بسیار بالای فضاها را شامل می شود که در طراحی این خانه نیز بکار رفته است. خانه ایکرز طوری طراحی شده که گویی از داخل زمین بیرون آمده و به سمت نور در حرکت است.  در سبک یوسونیان، دسترسی به طبیعت از تمامی اتاق های خانه چه از طریق دیداری و چه از طریق فیزیکی امکان پذیر است. با قیمت 455 هزار دلاری این خانه ارزان ترین سازه رایت در سال 2016 بوده. البته در جولای 2016 به قیمت 368 هزار دلار فروخته شد.

پروسه ساخت خانه بعدی دقیقا دو هفته قبل از مرگ آقای رایت شروع و در سال 1960 تکمیل شده است. خانه کوک (cooke) هم مانند سایر پروژه ها در دل طبیعت قرار گرفته و از منظره جنگل و ذریاچه نهایت استفاده را می برد. در این خانه هم از سبک یوسونیان استفاده شده و شیشه های قرار گرفته روی ایوان همگی پنل های خورشیدی هستند. خانه کوک در سال 2014 به قیمت 3.75 میلیون دلار برای فروش گذاشته شد که بعدها به 2.75 میلیون دلار نیز کاهش پیدا کرد. سرانجام در سال 2016 تاجری ثروتمند که از 30 سال پیش علاقمند به این خانه بوده، با قیمت 2.2 میلیون دلار آنرا خریداری می کند.

خانه اولفلت (Olfelt) بسیار ویژه است، زیرا از آخرین آثاری است که توسط خود رایت در سال 1958 ساخته شده. هم اکنون نیز صاحب اصلی خانه در سن 90 سالگی پس از اینکه بیشتر عمر خود را در این خانه گذرانده تصمیم به فروشش گرفته است. بنابراین اولین بار است که خانه اولفلت برای فروش گذاشته می شود. ویژگی ارزشمند خانه اولفلت این است که تمامی وسایل و طرح های قرار گرفته در داخل خانه توسط خود رایت طراحی شده اند و به لطف نگهداری مناسب بعداز گذشت این همه سال هنوز هم در شرایط بسیار عالی به سر می برند.  طراحی داخلی خانه به شیوه ای مدرن اما به سبک دهه 50 انجام شده و خیلی از ویژگی های خانه های مدرن امروزی را دربر می گیرد. این خانه 250 متری 1.495 میلیون دلار قیمت گذاری شده بود که به 1.295 میلیون دلار کاهش پیدا کرده است.

و در نهایت می رسیم به آخرین خانه ای که توسط رایت طراحی شده است. طرح اولیه خانه نورمن لایکس (Norman Lykes) در سال 1959 ریخته شد . البته بعداز مشخص شدن محل احداث سازه، پروژه برای مدتی توسط خود رایت کنار گذاشته شد تا ایده های جدید به ذهنش هجوم آورند. پس از طراحی اسکچ اولیه خانه وضعیت جسمی آقای رایت وخیم شده و در بیمارستان فوت می کند. پس از فوت رایت مالک زمین شخص دیگری را انتخاب می کند تا ساخت خانه را براساس طراحی رایت به اتمام برساند. سرانجام ساخت این خانه بسیار زیبا با حفظ سبک فرانک لوید رایت در طراحی داخلی و خارجی، در سال 1967 تمام می شود. جالب است که حتی لوازم داخلی خانه نیز توسط آقای رایت پیش از مرگش طراحی شده اند. همانطور که در شکل های زیر مشخص است تمای خانه حتی با معیارهای الان هم آینده نگرانه بنظر می رسد. مساحت خانه 256 متر مربع بوده و شامل سه اتاق خواب، سه حمام، یک اتاق نشیمن، یک آشپزخانه منحنی شکل بسیار زیبا و استخر و پاسیو نیز می شود. این خانه در سال 2016 برابر با 3.6 میلیون دلار قیمت گذاری شده و هم اکنون نیز برای خرید موجود است.

سبک فرانک لوید رایت