گودبرداری غیر اصولی و عواقب قانونی آن

گودبرداری به هر نوع خاک برداری و حفاری گفته می‌شود که در تراز پایین‌تر از زیر فونداسیون ساختمان همسایه یا در تراز پایین‌تر از سطح زمین این کار انجام می‌شود. عموما فرایند هر پروژه سازه ای، با مرحله فونداسیون و گودبرداری شروع می‌شود، زیرا فونداسیون سازه اصلی‌ترین قسمت هر ساختمان است. لذا در صورتی که پی به خوبی اجرا نشود، ایمنی و مقاومت ساختمان کم خواهد شد. طبق دستورالعمل اجرایی گودبرداری همه کسانی که در در این مرحله در حال کار هستند مسئول حوادثی هستند که ممکن است علت آن حادثه گودبرداری غیر اصولی باشد. 

مسئولیت مالک ساختمان در گودبرداری

مالک ساختمان در شروع هر پروژه‌ای در اول کار باید از شهرداری مجوز لازمه را دریافت کند و بعد طبق قانون باید فرایند ساخت را به مهندسانی بدهد که پروانه اشتغال به کار دارند. همچنین کارفرما می‌بایست علاوه بر اینکه مشخصات فنی ساختمان‌ های مجاور را دریافت می‌کند، آن را به مجری تقدیم کند. اگر گودبرداری سبب می‌شود خطر به بیرون از محدوده پروژه سرایت کند، مالک باید تجهیزات و امکانات ضروری را جهت ایمن‌سازی گودبرداری به مجری تقدیم کند. اگر گودبرداری عمق زیادی داشته یا خطرآفرین باشد، او باید ضمن قراردادی با یکی از مراکز خدمات فنی آزمایشگاهی ژئوتکنیک، گزارش و طرح موضوع را به این مرکز تقدیم کند.

مسئولیت مجری گودبرداری

مجری یا سازنده باید از وزارت راه و شهرسازی پروانه اشتغال به کار دریافت کند و اگر گودبرداری خطرآفرین باشد، می‌بایست از شرکت ساختمانی پیمانکاری بهره مند شود. مجری وظیفه دارد با استفاده از کارکنان دارای صلاحیت، ایمن کردن فضای کار، محفوظ کردن و مصون نگه داشتن بهداشت و سلامت کارگرانی که در ساختمان کار می‌کنند، پروژه را اجرا کند. همچنین وظیفه محفوظ و مصون نگه داشتن بهداشت و سلامت همه کسانی که در نزدیکی ساختمان زندگی یا رفت آمد می‌کنند بر عهده مجری است.

طبق مقررات ملی ساختمان مصالح و تجهیزات ساختمانی باید در مکانی حفظ شوند تا برای عابران، تاسیسات عمومی، خودروها، ساختمان‌ ها و غیره خطرآفرین نباشند. نگهداری، نظارت و حفظ ابنیه، تاسیسات، خودروها، وسایل، تجهیزات و مانند آن‌ها در درون و کنار ساختمان از دیگر وظایف شرکت سازنده یا مهندس است. البته باید مجری پیش از شروع کار گزارش بررسی وضعیت ملک مجاور که بوسیله مهندس طراح آماده شده را تنظیم کند و اگر ایرادی دارد در جلسه‌ای با مهندس ناظر یا طراح آن را برطرف کند.

برای ارتباط با گروه ساختمانی رویش میتوانید با شماره 02188231945 در ارتباط باشید.

مسُولیت مهندس طراح

تمامی طرح‌های ساختمانی، مدارک فنی و نقشه‌ها می‌بایست بوسیله طراح متناسب با صلاحیت او آماده شود. طراح یا محاسب سازه ساختمان فردی است که در شرکت طراحی ساختمان یا در دفتر مهندس کار می‌کند که طبق پروانه اشتغال به کار در این حوزه ایفای وظایف می‌کند. او باید قبل از شروع کار، با بازدید از مکان ساختمان، از شرایط و موقعیت اطراف ملک از نظر عوامل موثر در تشخیص محاسبات ذیربط فنی و کلیت سامانه‌های سازه آگاهی لازمه را بدست آورد. طراح باید وضعیت ساختمان را بررسی کند و گزارش آن را مهندس مجری تقدیم کند.

مسئولیت مهندس ناظر

ناظر وظیفه نظارت بر اجرای درست فرایند ساختمانی را بر عهده دارد. او باید بر فرایند گودبرداری به صورت متناوب نظارت کند و گزارش وضعیت گودبرداری را در هر سه متر عمق گودبرداری یا هر مرحله از آن را به شهرداری ارائه دهد. در صورتی که از طرف عوامل اجرایی تخلفی مشاهده کرد وظیفه دارد به مجری به صورت کتبی تذکر داده و به سازمان نظام مهندسی و شهرداری نیز تخلف را گزارش کند.

مسئولیت نهاد قانونی در گودبرداری

سازمان نظام مهندسی، شهرداری، اداره راه و شهرسازی وظیفه صادر کردن جواز ساخت، تقدیم کردن مجوز به شرکت‌ها و مهندس، نظارت بر پیشرفت کار و نقشه و غیره را عهده دار هستند.

جبران خسارت ناشی از گودبرداری غیر اصولی

در فرایند گودبرداری به روش تاپ دان و ساده در هر مرحله‌ای افراد حقیقی و حقوقی وظایف و مسئولیت‌هایی دارند. خسارت وارد شده در گودبرداری در دادگاه و مرجع قضایی و در شورای انتظامی سازمان ساختمان می‌تواند پیگیری شود. در این جا هر کدام را شرح خواهیم داد.

شکایت در دادگاه: اگر در گودبرداری فردی خسارت ببیند، می‌تواند در دادگاه درخواست جبران خسارت دهد. بر اساس قانون هر فردی که عمدا و بدون جواز قانونی یا به دلیل بی‌احتیاطی به سلامتی، جان، آزادی، مال، شهرت تجاری، حیثیت و غیره کسی آسیبی وارد کند که ضرر مادی و معنوی را موجب شود، باید خسارت وارد شاه را جبران کند و مسئول خواهد بود.

در این خصوص دادگاه موضوع را بررسی و میزان خسارت را تعیین می‌کند. سپس حکم به جبران خسارت توسط وارد کننده خسارت میدهد، چه این خسارت مادی باشد و چه معنوی.

همچنین طبق قانون مدنی، گودبردار از جمله کارهای خطرناک است که کمترین کوتاهی و بی‌احتیاطی می‌تواند سبب ایجاد خسارت زیاد به ساختمان‌های همسایه، عابران، خودروها و غیره شود. لذا مالک نسبت به خسارت مسئول است.

مراجعه به نیروی انتظامی: اگر بواسطه کوتاهی طراح یا مهندس ناظر خسارتبه فردی وارد شود، او می‌توان موضوع را از طرف شورای انتظامی سازمان مهندسی دنبال کرد. طبق قانون نظام مهندسی هر یک از مراکز نظام مهندس استان، یک شورای انتظامی دارند. این شورا وظیفه دارد به دعوای افراد حقیقی و حقوقی و شکایات در خصوص تخلفات انضباطی، حرفه ای، کارکنان فنی عضو نظام مهندسی، انتظامی مهندسان و کسانی که پروانه اشتغال دارند رسیدگی کند.

در نتیجه فردی که از حادثه گودبرداری غیراصولی خسارت دیده می‌تواند مدارک لازم در مورد مهندس ناظر ملک مجاور که باعث تخریب شده را ارائه دهد و بعد طرح دعوا کند. شورای انتظامی وظیفه دارد بر طبق قانون به موضوع رسیدگی کند و مهندس ناظر را به دلیل کوتاهی، غفلت، خطا یا بی‌احتیاطی که انجام داده به پرداخت خسارت محکوم کند. واضح است که شورای انتظامی تنها در حدود تخلفات مهندس در رابطه با موضوع بررسی می‌کند و مجازات مشخص شده نیز فقط از نظر تخلف، شخصی بوده که امکان دارد این اشتباه با در پرونده قید شود یا مجازات آن تنزل یا تقلیل پروانه و تعلیق آن باشد.

خلاصه

از نظر قانون در گودبرداری تمامی افرادی که در این فرایند حضور و نقش دارند در بروز حوادث مسئولیت دارند. در اجرای آن، اشخاص زیادی مسئول هستند که کارفرما در این میان وظیفه دارد از شهرداری مشخصات ساختمان‌های مجاور را بگیرد. همچنین به شکل میدانی بررسی‌های لازمه را انجام دهد و اطلاعات مطابقت داده شده با شرایط موجود را به طراح و محاسب ارائه دهد. عموما مهندس ناظر و مجری یا طراح، پیمانکار، مالک ساختمان از افرادی هستند که هر یک وظیفه دارند کار خود را به درستی انجام دهند و در صورت بروز حادثه مسئول هستند.