آشنایی با سبک روکوکو در معماری و تفاوت آن با سبک باروک

سبک روکوکو در معماری و دکوراسیون داخلی که برخی از آن بنام سبک باروک نیز یاد می کنند یکی از زیباترین ایده ها در طراحی داخلی به شمار می رود که بی شباهت به سبک سطلنتی و کلاسیک مورد علاقه ما ایرانی ها نیست. در حقیقت می شود این سبک را نمونه اروپایی دکوارسیون های سلطنتی خودمان دانست. در این سبک رنگ طلایی با تزیینات حاشیه ای زیبا و منبت کاری شده و پارچه های ابریشمی و حریر خودنمایی می کند. اما همانطور که در ابتدا گفتیم برخی سبک روکوکو را به نام باروک نیز می شناسند که درست نیست و تفاوت هایی بین این دو سبک وجود دارد.

شباهت بین این دو سبک بسیار زیاد است و به همین دلیل فهمیدن تفاوت بین این دو سبک سخت است. سبک باروک به دوره ای در ابتدای قرن 17 و اویل قرن 18 باز می گردد. مبدا آن نیز کشور ایتالیا بوده که به مرور زمان به سایر کشورهای اروپایی راه یافته است. خود باروک یک کلمه پرتغالی به معنی مروارید است. اما سبک باروک از عناصر کلاسیک و تزیینات پیچیده و منبت کاری شده استفاده می کند و هر شئ ایی را همانند یک مجسمه هنری زیبا نشان می دهد. سبک باروک علاوه بر دکوراسیون و معماری، در موسیقی و هنر نیز وجود دارد. شکل های زیر سبک باروک را نشان می دهند.

اما سبک روکوکو در معماری نسبت به سبک باروک اندکی سبک تر یا بهتر است بگویم ساده تر است. سبک رکوکو در فرانسه و بعداز دوران باروک رواج یافت. به همین دلیل عموما از این سبک بعنوان سبک جایگزین باروک یاد می کنند. در آن زمان روکوکو سبکی بود که در طراحی داخلی و هنر توسط هنرمندان و طراحان مورد استفاده قرار می گرفت اما معماران از آن استفاده ای نمی کردند. سبک روکوکو در معماری نیز عمر بسیار کوتاه تری نسبت به سبک باروک داشت. این دوران از 1730 شروع شد و در دهه 1760 نیز پایان گرفت.

همانطور که در بالا گفتم سبک باروک در معماری داخلی سنگین تر و جدی تر است در حالی که سبک روکوکو در معماری سبک تر، صمیمی تر و فانتزی تر است. این سبک اندکی هم از دیزاین های آسیایی مانند سبک چینی تاثیر گرفته و از نقش و نگارهای این سبک استفاده می کند. تاکید سبک روکوکو بیشتر بروی راحتی، گرمی و دوری از هر گونه حالت رسمی و جدی است. البته نشانه هایی از حقانیت خداوند و اماکن مذهبی نیز در این سبک دیده می شود. همانطور که تا الان متوجه شدید سبک روکوکو از جهاتی کاملا در مقابل سبک باروک قرار می گیرد.

معماری به سبک باروک، بروی اجرام بزرگ و حجیم با نقش و نگارهای باشکوه و پر زرق و برق تاکید می کند، اشکالی مانند گنبدها و ستون های استوانه ای که به صورت ردیفی کنار هم قرار می گیرند در این سبک حضور چشم گیری دارند بعلاوه تقارن نیز جزء جدایی ناپذیر این سبک محسوب می شود. همچنین ترکیب رنگ های روشن و تیره در کنار هم و بازی با فضای پر و خالی در دکوراسیون از ویژگی های مهم و اصلی هستند. جالب است بدانید که پلکان ها و راه پله هایی که بزرگ و عریض که در برخی محیط های عمومی دیده می شود از همین سبک وارد طراحی داخلی شده اند.

مبلمان به سبک بروک پنج ویژگی اصلی دارند که آنها را نسبت به مبلمانی به سبک روکوکو در معماری کاملا متمایز می کند. اول، در سبک بروک تزییناتی به شکل گل و گیاه با حالت پیچشی و و در هم رفته حضور دارند. دوما، استفاده از لایه ای چوبی با رنگ متفاوت در سطح مبلمان طوری که تفاوت رنگ چوب ها کاملا برای بیننده قابل تشخیص خواهد بود. سوم، در دکوراسیون به سبک باروک از مجسمه های کودکان در گوشه و کنار خانه استفاده می شود. چهارم اینکه در سبک باروک از مونوگرام ها بعنوان عناصر دکوراتیو نیز استفاده می شود . در نهایت می رسیم به عامل پنچم که به نوع روکش پارچه ای روی مبلمان مربوط می شود. در این سبک معمولا از پارچه های لوکس با نقوش رنگی استفاده می شود.

اما وقتی به مبلمانی به سبک باروک یا روکوکو نگاه می کنید، همه آنها بنظر شبیه و یکسان می رسند. هر دو به میزان زیادی تزیین شده اند، پایه های منحنی شکل دارند، بعضی مواقع حتی پایه ها شکل برخی حیوانات را بخود می گیرند. اما وقتی دقیق تر نگاه می کنیم کم کم تفاوت ها خودشان را نشان می دهند. مبلمان به سبک رکوکو ظریف تر هستند، مثلا پایه های صندلی ها نازک و باریک تر است به همین خاطر در مقابل باروک بیشتر زنانه بنظر می رسند. رنگ مبلمانی که به سبک روکوکو طراحی می شوند روشن تر  است. مثلا رنگ هایی مانند سفید، طلایی و رنگ های پاستلی حضور پر رنگ تری دارند. نوع پارچه هایی که در مبلمان به سبک روکوکو استفاده می شود فرقی با مدل باروک ندارند و فقط پارچه های ابریشمی رنگدار بوده و اغلب از طرح های گلدار با رنگ های روشن و جذاب استفاده می کنند.

سبک روکوکو در معماری