آشنایی با اکوکاردیوگرافی و اصطلاحات آن

اکوکاردیوگرافی یا اکو قلب در منزل نوعی آزمایش تصویربرداری اولتراسوند است. این دستگاه از یک دستگاه مبدل استفاده می‌کند که پژواک امواج صوتی را به تصاویر متحرک قلب تبدیل می‌کند. پزشک شما از یک اکوکاردیوگرام برای بررسی اندازه و ساختار قلب استفاده می‌کند و متوجه می‌شود که قلب چقدر خون را پمپاژ می‌کند که اکو قلب در منزل بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اکو بسیاری از مشکلات قلبی از جمله سوفل قلبی، نارسایی قلبی و بیماری دریچه قلب را ارزیابی می‌کند. این روش تنها یکی از روش‌های مورد استفاده برای نظارت و تشخیص بیماری‌های قلبی است که در ادامه با اصطلاحات این عمل بیشتر آشنا می‌شوید.

 انواع اکوکاردیوگرافی

• اکوکاردیوگرام استاندارد ترانس توراسیک (TTE) تصاویر متحرکی از قلب شما در حالی که در حال استراحت هستید، می‌سازد. این نوع شایع‌ترین نوع اکو قلب است. پزشک همچنین ممکن است ECG (الکتروکاردیوگرام) را در طول اکوکاردیوگرام برای ارزیابی فعالیت الکتریکی قلب شما در طول آزمایش انجام دهد.
• اکوکاردیوگرام تنشی شامل انجام اکوکاردیوگرام در طی تست استرس قلبی است. تست تنش قلب نشان می‌دهد که چگونه ورزش روی تردمیل بر قلب شما تأثیر می‌گذارد. اگر نمی‌توانید راه رفتن روی تردمیل را تحمل کنید، پزشک دارویی به نام دوبوتامین برای تقلید اثر ورزش بر روی قلب به شما می‌دهد.
• اکوکاردیوگرام ترانس مری (TEE) شامل عبور دادن یک مبدل ویژه و بسیار کوچکتر از گلو برای گرفتن عکس‌های متحرک از قلب است. اکوکاردیوگرام ترانس مری تصاویر واضح‌تری نسبت به سایر انواع اکو ایجاد می‌کند.
• اکو داپلر جریان خون را در قلب ثبت می‌کند.

در چه مواقعی نیاز به اکو قلب هست؟

پزشک ممکن است یک اکوکاردیوگرافی را برای ارزیابی سلامت قلب شما توصیه کند. اکو قلب در منزل یا بیمارستان به خودی خود نمی‌تواند انواع بیماری‌های قلبی را تشخیص دهد یا مشکلات قلبی آینده را پیش بینی کند. اطلاعات مهمی در مورد سلامت قلب شما در رابطه با سن، معاینه فیزیکی، سابقه پزشکی و سایر آزمایشات ارائه می‌دهد. پزشکان از اکوکاردیوگرام برای کمک به تشخیص، تعیین شدت یا نظارت بر درمان شرایط زیر استفاده می‌کنند:

• آریتمی‌های قلبی: ضربان قلب بسیار سریع، خیلی کند یا نامنظم
• کاردیومیوپاتی: ضخیم شدن یا بزرگ شدن عضله قلب
• نقایص مادرزادی قلب
• بیماری عروق کرونر (CAD): تجمع پلاک بر روی دیواره عروق کرونر که خون را به قلب می‌رساند.
• نارسایی قلبی: ناتوانی قلب در پمپاژ خون کافی به بدن
• سوفل قلب: صداهای غیرعادی قلب که با گوشی پزشکی شنیده می‌شود
• بیماری دریچه قلب
• پریکاردیت: التهاب کیسه‌‌ای که قلب را احاطه کرده است
• فشار خون ریوی: افزایش فشار خون در رگ‌های خونی که خون را از قلب به ریه‌ها می‌برند

نحوه انجام اکوکاردیوگرافی

این کار بسته به نوع اکو ۱۵ دقیقه تا دو ساعت طول می‌کشد. اکو قلب در منزل به طور کلی شامل مراحل زیر است:

• ابتدا باید لباس‌های بالاتنه را درآورید، یک لباس مخصوص بپوشید و روی تخت دراز بکشید. اتاق تاریک خواهد بود بنابراین تصاویر در صفحه اولتراسوند راحت‌تر دیده می‌شوند.
• در صورتی که ECG (الکتروکاردیوگرام) همراه با اکوکاردیوگرام داشته باشید، پزشک EKG یا الکترودها را به قفسه سینه شما می‌چسباند.
• تکنسین یک ژل بر پایه آب را روی سینه شما می‌مالید. ژل به ترانسدیوسر کمک می‌کند تا روی پوست شما بلغزد. مبدل به شکل میکروفون است و امواج صوتی را برای تولید تصاویر ارسال و دریافت می‌کند.
• تکنسین مبدل را به مکان‌های مختلف روی قفسه سینه و دنده‌ها حرکت می‌دهد تا از نواحی مختلف قلب عکس بگیرد. به آرامی نفس بکشید و نفس خود را برای مدت کوتاهی حبس کنید تا تصاویر واضح‌تری داشته باشید.
• تکنسین صفحه اکوکاردیوگرام را در طول کار تماشا می‌کند. این کار تضمین می‌کند که نوع و مقدار مناسب تصاویر گرفته شده است.
• تکنسین پس از اتمام آزمایش، ژل را پاک می‌کند. به دلیل اینکه بر پایه آب است به راحتی شسته می‌شود.
• متخصص قلب، اکو قلب را ارزیابی و نتایج را با شما در میان می‌گذارد.

اکوکاردیوگرام ترانس مری شامل بی‌حس کردن گلو با داروی بیهوشی و دادن دارو برای کمک به آرامش است. متخصص قلب به آرامی یک مبدل تخصصی و بسیار کوچکتر را از گلو به مری می‌فرستد تا تصاویر متحرک واضح‌تری از قلب ایجاد کند. اکوکاردیوگرام تنشی شامل انجام اکوکاردیوگرام قبل و در حین تست استرس قلبی است.

آیا اکو قلب شدت‌های مختلف دارد؟

پس از اینکه اکو قلب در منزل انجام شد، در جواب اکو شدت‌هایی نوشته می‌شود که هر یک معنای خاص خود را دارد:

• Normal: طبیعی
• Trivial: ناچیز
• Mild: خفیف یا متوسط (+)
• Severe: شدید (++)

اصطلاحات اکوکاردیوگرافی قلب

اکو قلب در منزل ممکن است پزشک برخی از اصطلاحات را به کار ببرد که در ادامه بیشتر با آنها آشنا خواهید شد:

• LVEF) Left Ventricular Ejection Fraction): کسر جهشی بطن چپ (درصد عادی: ۶۰٪ به بالا) (زیر ۶۰٪ غیر عادی)
• MR) Mitral Regurgitation): نارسایی دریچه میترال
• (TR) Tricuspid Regurgitation: نارسایی دریچه تریکوسپید
• (CAD) Coronary Artery Disease: بیماری شریان کرونر
• MVP) Mitral Valve Prolapse): افتادگی دریچه میترال
• (PR) Pulmonary Regurgitation: نارسایی دریچه پولمونر
• AR) Aortic Regurgitation): نارسایی دریچه آئورت
• CHF) Congestive Heart Failure): نارسائى احتقانى قلب
• (LVH) Left Ventricular Hypertrophy: هیپرتروفی عضله قلبی
• PAP) pulmonary artery pressure): فشار پولمونر

اکو قلب در منزل برای تشخیص بسیاری از بیماری‌های قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اکوکاردیوگرام به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که می‌توان به اکوکاردیوگرام ترانس توراسیک، ترانس مری، تنشی و اکو داپلر اشاره کرد. هیچ خطر یا عوارض شناخته شده‌‌ای از یک اکوکاردیوگرافی معمولی و استاندارد از طریق قفسه سینه وجود ندارد. اما ممکن است در اکو ترانس مری به دلیل اینکه تهاجمی است، مشکلات تنفسی را تجربه کنید. در هر صورت باید هر گونه درد، ناراحتی یا علائم دیگر را فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.