مزایا و معایب انواع سازه در معماری و ساخت و‌ساز

معرفی انواع سازه

در معماری و ساختمان‌سازی، بحث انتخاب نوع سازه بسیار حائز اهمیت است. در واقع سازه، استخوان‌بندی یک ساختمان است و دوام و تعادل آن را تعیین می‌کند. سازه‌ها بر اساس مصالح مورد استفاده و روش‌های پیاده‌سازی با هم تفاوت دارند. انتخاب نوع سازه که تصمیم بسیار مهم و اولین قدم در ساختمان‌سازی است بستگی به شرایط محیطی، اجرایی، فنی و … دارد. در این مقاله به معرفی انواع سازه می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

سازه چیست؟

درست مانند بدن انسان که استخوان‌بندی دارد و بقیه اعضا و جوارح بر رو و یا درون آن قرار دارند و این استخوان‌بندی از اعضای بدن حمایت می‌کند، در ساختمان‌سازی هم سازه همین نقش را ایفا می‌کند. سازه حکم اسکلت را دارد و بقیه مصالح ساختمانی سازه را در بر می‌گیرند و باعث تقویت آن می‌شوند. استحکام سازه باید در حدی باشد که بتواند باری که به آن وارد می‌شود را هم تحمل کرده و هم به درستی انتقال دهد. در سازه‌های معماری، نیرو با بار از تیرچه به تیر اصلی و از تیر اصلی به ستون‌ها منتقل می‌شود؛ ستون‌ها نیز این نیرو را به پی ساختمان انتقال می‌دهند. سازه، اولین بخش از بنا کردن ساختمان است. ابتدا سازه طراحی و اجرا می‌شود و بعد بقیه قسمت‌های ساختمان اجرا می‌شود.

انواع سازه در معماری

سازه‌ها بر اساس مصالح مورد استفاده و روش پیاده‌سازی به دسته‌های مختلفی تقیسم می‌شوند:

• سازه ساختمانی آی سی اف (ICF)
• سازه ساختمانی ال اس اف (LSF)
• سازه‌های ساختمانی پانلی
• سازه ساختمانی پیش تنیده
• سازه ساختمانی فضاکار یا فضایی

در ادامه هر یک از سازه‌ها را به صورت دقیق‌تر مورد بررسی قرار می‌دهیم.

برای اطلاع از جزئیات مزایای هر یک از انواع سازه ‌ها به لینک زیر مراجعه نمایید:

https://bimeh.com/mag/types-of-building-structures/

سازه ساختمانی آی سی اف (ICF) در معماری

یکی از انواع سازه در ساختمان سازی، سازه ساختمانی آی سی اف که مخفف Insulating Concrete Formwork است، به عنوان قالب‌های عایق ماندگار شناخته می‌شود. در این مدل، از دیوارهای بتنی که شامل قالب بتنی دائم می‌باشد، استفاده می‌کنند. این قالب‌ها پس از این‌که بتن‌ریزی انجام شد، بخشی از دیوار به حساب آمده و نقش عایق حرارتی را دارند.

سازه آی سی اف

سیستم آی سی اف از اجزایی مانند: پلی استایرن منبسط شونده، رابط‌های اتصال‌دهنده پلی استایرن‌های دو طرف دیوار، میلگردهای افقی و عمودی و بتن تشکیل شده‌است. رابط‌ها می‌توانند یا از جنس پلی استایرن منبسط‌شونده باشند و یا از موادی مانند: پلی پروپیلن با دانسیته بالا، پلی استایرن با مقاومت بالا، ورق گالوانیزه و یا میلگرد باشند. این رابط‌ها از نظر ابعاد و تعداد باید طوری باشند که بتوانند بار ناشی از بتن‌ریزی و بتن تازه را تحمل کنند. بتنی که در سیستم آی سی اف استفاده می‌شود باید حداقل از رده C10 باشد و اسلامپ آن هم باید بین 100-150 میلیمتر باشد.

سازه ساختمانی ال اس اف در معماری

ال اس اف مخفف Lightweight Steel Frame به معنای قالب فولادی سبک است که یکی از انواع سازه به حساب می‌آید. این سازه ساختمانی به صورت سازه‌های پیش‌ساخته است که در کارخانه ساخته شده و به محل نصب فرستاده می‌شوند؛ سپس بر اساس نقشه از پیش مشخص شده، این اجزا به هم متصل می‌شوند. در این مدل سازه، از ورق‌های فولادی با ضخامت کم و پوشش گالوانیزه استفاده می‌شود که در برابر زلزله مقاوم هستند و از طرفی سبک هم هستند. برای متصل کردن این سازه‌های فولادی، از پیچ و مهره و جوش استفاده می‌شود و دیوارها را می‌توان با مصالح مختلف و به صورت دلخواه پر کرد.

سازه ساختمانی پانلی در معماری

این سازه‌ها نوعی از ساختمان‌های بتن آرمه هستند که به جای تیر و ستون در آن‌ها، از دیوار باربر نیمه پیش‌ساخته به روش قالب‌های عایق ماندگار استفاده می‌شود. قطعات از پیش ساخته‌شده به محل نصب انتقال داده می‌شوند و بعد از این‌که دیوارها و سقف اجرا شد، طرفین آن‌ها با بتن، عایق می‌شود. چون در این سیستم دیوارها و سقف بکپارچه هستند، توزیع بار و مقاومت در برابر نیروهای خارجی مانند زلزله تقریباً یکنواخت و همگن است. پانل‌های پیش‌ساخته به صورت دیوارهای باربر و یا دیافراگم افقی به عنوان سازه باربر ساختمان و یا دیوارهای جداکننده غیر باربر استفاده می‌شود.

سازه ساختمانی پیش تنیده یکی از انواع سازه

سازه ساختمانی پیش تنیده یکی دیگر از انواع سازه است. بتن با اینکه مقاومت فشاری بالایی دارد که از مزیت‌های آن محسوب می‌شود، ولی در برابر تنش‌های کششی عملکرد خوبی ندارد. به همین دلیل از بتن بیشتر به عنوان مصالح بنایی استفاده می‌شود. در تئوری پیش‌تنیدگی، از اعمال فشار دائمی، قبل از اعمال بارهای بهره‌برداری، برای کاهش و یا از بین بردن تنش‌های کششی استفاده می‌شود. با کابل کشیده‌شده فولادی و مهار کردن آن از دو طرف، تنش فشاری دائمی در بتن ایجاد می‌شود.

سازه ساختمانی پیش تنیده

سازه پیش تنیده از اجزایی شامل: بتن پیش‌ساخته، مجاری محافظ، پوشش‌های ضد خوردگی یا دوغاب و رشته‌ها یا میلگردهای فولادی ضد زنگ که قبل از ساخت و یا در حین ساخت تحت کشش قرار می‌گیرند، تشکیل می‌شود. در بحث مجاری محافظ، فولاد پیش‌تنیده را در جای خود قرار می‌دهند و با این کار باعث می‌شوند که فولاد در صورت لزوم و پس از اعمال نیروی کششی به بتن، قابلیت جنبشی لازم را داشته باشد.

اجرای سازه بتنی پیش تنیده

این سازه‌ها در کارخانه ساخته و به محل مورد نظر انتقال داده‌می‌شوند. رشته‌های پیش‌تنیده به شکلی که در نقشه مشخص شده، نصب می‌شوند و عملیات بتن‌ریزی انجام می‌شود. رشته‌ها کشیده شده و وقتی که مقاومت لازم که بین 3000-3500 psi است به دست آمد، قفل می‌شوند.

سازه ساختمانی فضاکار یا فضایی در معماری

سازه ساختمانی فضاکار یکی دیگر از انواع سازه است. این سازه یک سیستم خرپای سه بعدی است که از هر دو جهت، دهانه‌های آن گسترش پیدا کرده‌اند و اجزای آن تحت کشش و فشار قرار دارند. از منظر ریخت‌شناسی، سازه فضاکار مجموعه سازه‌های مشابهی است که شامل: شبکه‌ها، طاق‌ها، برج‌ها، شبکه‌های کابلی، سیستم‌های پوسته‌ای و غشایی، سازه‌های تاشونده و ترکیبات کش بستی می‌شود. معمولاً از این سیستم برای ساخت سازه‌هایی که نیاز به ستون ندارند استفاده می‌کنند.

اکنون که با انواع سازه و مقاومت‌های آن آشنا شدید، بهتر است کمی هم در خصوص بیمه ساختمان اطلاعات کسب کنید. اینکه بیمه ساختمان چیست و شامل چه مواردی می‌شود؟ چه نوع بیمه‌هایی باید برای ساختمان داشته باشیم تا زمان حادثه بتوانیم، بخشی از خسارات را جبران کنیم؟

بیمه ساختمان

یکی از بحث‌هایی که در مورد ساختمان مطرح است، بحث بیمه آن است. در مزایای بیمه ساختمان، خودرو و … سخن‌های زیادی گفته شده است و همه به این مزایا آگاهیم. در مورد بیمه همین بس که بدانیم با بیمه کردن مال و اموالمان، تنها هزینه ناچیزی را باید پرداخت کنیم که این در واقع هزینه نیست، چون به نوعی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. وقتی ساختمان شما بیمه آتش سوزی داشته باشد، در زمان حریق، انفجار و صاعقه در صورتی که آسیبی به ساختمان شما وارد شود، شرکت بیمه‌گر خسارت شما را جبران می‌کند. پس در واقع هزینه‌ای که شما پرداخت کرده‌اید، در روز حادثه، به شما بازگشت داده‌می‌شود.

بیمه آتش سوزی فقط برای حوادثی مانند حریق و صاعقه و انفجار نیست. این بیمه پوشش‌های دیگری از جمله بیمه زلزله، سیل و دیگر حوادث را هم دارد که به صورت اختیاری می‌توانید با پرداخت هزینه کمی بیشتر، آن‌ها را هم به پوشش بیمه‌ای ساختمان خود اضافه کنید.

در این مقاله به معرفی انواع سازه، مزایا و مقاومت‌های آن پرداختیم. سازه اسکلت ساختمان است و مقاومت آن بسیار حائز اهمیت می‌باشد، پس برای انتخاب سازه مناسب، باید تحقیقات و مطالعاتی زیادی انجام دهید تا در آینده دچار دردسر نشوید.

برگرفته از: سایت بیمه دات کام (https://bimeh.com)